هندوستان در صنعت نساجی و پوشاک جهانی

بخش نساجی و تولیدی پوشاک هند یکی از قدیمی ترین صنایع اقتصاد این کشور با قدمت چندین قرن است. صنعت تولیدی پوشاک همچنان در این قرن مشارکت بزرگی در رشد اقتصادی کشور دارد. صنعت نساجی و پوشاک یکی از بخشهای اصلی اقتصاد هند و یکی از بزرگترین منابع درآمد ارز خارجی برای هند است.

تنوع صنعت نساجی در هند گستره وسیعی را از ریسندگی تا بافندگی در بر می‌گیرد و به بخشی تفکیک‌ناپذیر از فرهنگ و سنت‌های این کشور تبدیل شده است. در حال حاضر ظرفیت بالای صنایع نساجی هند علاوه بر بازارهای داخلی این کشور، بازارهای جهانی را نیز هدف قرار داده است به طوری که بنابر آمار منتشر شده از سوی دولت هند، ارزش صنعت نساجی هند در بازارهای امریکا بیش از ۱۰۸ میلیارد دلار تخمین‌زده شده است.

صنعت نساجی و پوشاک بعد از صنعت کشاورزی دومین منبع اشتغال محسوب می شود. این صنعت باعث ایجاد اشتغال مستقیم 52 میلیون نفر و استخدام غیرمستقیم 69 میلیون نفر دیگر شده است.

نقاط قوت صنعت نساجی در هند

نقاط قوت اصلی هند در این بخش عبارتند از دسترسی به تمام انواع الیاف طبیعی و الیاف ساخت بشر، مجموعه ای از نیروی انسانی در دسترس، حضور زنجیره تامین کامل، بازار داخلی بزرگ و در حال رشد و قابلیت طراحی.

صنعت نساجی و پوشاک هند دارای مزیت دوگانه صادرات رقابتی و داشتن بازار بزرگ مصرف داخلی است که در حال رشد است. این امر سبب انعطاف پذیری صنعت نساجی هند در برابر بی ثباتی بازار جهانی و نیز کاهش نرخ تقاضا می گردد.

با توجه به این نقاط قوت صنعت نساجی و پوشاک هند نسبت به رقبای کوچکتر مانند بنگلادش، ویتنام، میانمار و سریلانکا در موقعیت مناسب تری قرار دارد که به طور انحصاری بر صادرات این صنعت تکیه دارند. در سال های اخیر، دولت هند حمایت ویژه ای را برای این بخش اعلام کرده است که هزینه های رقابتی را تا حد زیادی افزایش داده است.

برای هر سرمایه گذار بین المللی که به دنبال تنوع است، هند به دلیل تمام مزایای ذکر شده به عنوان یک مقصد سرمایه گذاری ایده آل شناخته شده است. ثبات اجتماعی، سیاسی و مالی کشور به این جذابیت بیشتر افزوده می شود.

رشد کارخانه‌های نساجی

به نظر می‌رسد نساجی پس از کشاورزی تنها صنعتی است که زمینه اشتغال را برای کارگران ماهر و غیرماهر به یک میزان فراهم کرده و به همین دلیل هنوز هم یکی از صنایع کلیدی این کشور در کنترل رشد اقتصادی آن به شمار می‌آید. تولید منسوجات پنبه، بزرگترین بخش از نساجی این کشور آسیایی را تشکیل می‌دهد، با این حال آمار اشتغال در این بخش به شدت به تولید فصلی پنبه وابسته است. در تولید منسوجات پشمی نیز هند رتبه هفتمین تولیدکننده بزرگ جهان را از آن خود ساخته و ۷ درصد از مجموع پشم جهان را تولید و به بازارهای هدف عرضه می‌کند و در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که هند در تولید و پرورش کرم ابریشم رتبه دوم جهان را کسب و ۱۸ درصد از کل ابریشم جهان را تولید می‌کند.

صنعت منسوجات هندی در بخش تولید نخ توانسته است بازارهای ژاپن، امریکا، انگلیس، روسیه، فرانسه، نپال، سنگاپور، سریلانکا و بسیاری دیگر از کشورهای جهان را به تسخیر در آورد، اما همچنان در بخش تولید لباس از رقبایی مانند چین، تایلند و کامبوج عقب است. چالش‌های پیش‌روی این صنعت در هند رقابت‌های بین‌المللی با کشورهایی ازجمله بنگلادش، فیلیپین، مصر و تایلند عنوان شده است.

سیاست‌های صنعتی توسعه

صنعت نساجی هند ظرفیت تولید طیف گسترده‌ای از محصولات مناسب در بخش‌های مختلف بازار در داخل هند و سراسر جهان را داراست. نساجی هند در طول ۵ سال گذشته با استقبال بی‌سابقه‌ای از سوی سرمایه‌گذاران مواجه شده است. میزان سرمایه‌گذاری خارجی در این بخش از صنعت در بازه زمانی ۱۵ ساله از آغاز سال ۲۰۰۰ میلادی به یک میلیارد و ۷۷ میلیون دلار افزایش یافت.

در این میان از نقش دولت هند در توسعه صنعت نساجی این کشور نیز نمی‌توان چشم پوشید. یکی از سیاست‌های این کشور در توسعه صنایعی مانند نساجی را می‌توان فراهم کردن فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خارجی و تبلیغ آن در شبکه‌های اجتماعی مجازی دانست.