ایران؛ پنجمین تولیدکننده کاشی و سرامیک جهان

صنعت کاشی و سرامیک ایران از جمله صنایعی است که در مقیاس جهانی نیز حرفی برای گفتن دارد. از سمت دیگر، تقاضا در این بخش به بازار مسکن مربوط است و رکود و رونق در این بازار تاثیر به سزایی بر این صنعت می‌گذارد. کشور ایران یکی از کشورهای توسعه یافته در زمینه تولید کاشی و سرامیک محسوب می شود.

صنعت کاشی و سرامیک نقش مهمی در صنعت ساختمان در همه کشورها ایفا می‌کند و طی سال‌های اخیر ایران توانسته در میان ۱۰ کشور برتر تولیدکننده کاشی و سرامیک باشد. در حال حاضر ایران پس از چین، هند، برزیل و اسپانیا و با صادرات بیش از ۱۰۰ میلیون متر مربع در سال، در جایگاه پنجم بزرگترین تولیدکنندگان جهان قرار دارد. در حال حاضر بیش از ۱۵۰ کارخانه تولید کاشی و سرامیک در ایران در حال فعالیت اند که سالانه حدود ۴۵۰ میلیون متر مربع کاشی و سرامیک تولید کرده که نیمی از آن صادر می شوند.

عراق؛ مهم‌ترین مقصد صادراتی ایران

بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده کاشی و سرامیک در جهان قاره آسیا است. پس از آن، قاره اروپا و آمریکای مرکزی و جنوبی آفریقا و آمریکای شمالی قرار دارد. میانگین صادرات کاشی و سرامیک ایران از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰ حدود ۱۳۰ میلون مترمربع بوده است که با رشد نسبتا خوبی همراه بوده است. روند تولید و مصرف طی این سال‌ها میانگین تولید ۴۱۶ میلیون مترمربع و مصرف ۲۵۶ میلیون متر مربع بوده است. در این بین، استان یزد با سهم بیش از ۶۰ درصدی، رتبه اول در ایران را در تولید این محصول در اختیار دارد. پس از یزد استان‌های اصفهان، قزوین و خراسان رضوی در جایگاه‌های بعدی هستند.

با نگاهی به وارد‌کنندگان کاشی در دنیا، آمریکا در رتبه نخست و عراق در رتبه دوم جای دارند که عراق به لحاظ رابطه مرزی با ایران در اولویت صادرات کاشی قرار دارد. این امر یک مزیت برای صنعت کاشی کشور به‌شمار می‌رود و 70 درصد صادرات کاشی و سرامیک ایران به عراق انجام می‌شود. عراق، پاکستان و افغانستان بیشترین واردکننده کاشی و سرامیک ایران هستند که تقریبا کشور عراق سهم ۷۳ درصدی از صادرات را شامل می‌شود. چین، هند و برزیل بزرگترین تولیدکنندگان کاشی و سرامیک و بزرگترین مصرف کننده و چین، هند و اسپانیا بزرگترین صادرکنندگان و همچنین آمریکا، عربستان و عراق بزرگترین واردکننده کاشی و سرامیک هستند. میزان روابط با کشورهای همسایه، رکود ساخت و ساز و متغیرهای کلان اقتصادی از جمله پارامترهای تاثیرگذار بر این صنعت هستند.

ضرورت تسهیل صادرات

صنعت کاشی و سرامیک ایران در گذشته دارای رشد بالایی بوده و توانسته است که اشتغال‌زایی مناسبی داشته باشد و قسمت بزرگی از صادرات غیرنفتی این کشور را به‌خود اختصاص دهد. هم‌اکنون بیش از 130واحد تولیدی در زمینه کاشی ‌در ایران در حال فعالیت است که هرکدام به‌طور میانگین بین 400 تا  500 نیروی کار فعال دارد. کمتر صنعتی را می‌توان یافت که بتواند چنین میزان بالایی از اشتغال را داشته باشد. برای صادرات، لازم است راهکارهای مناسب برای حفظ کیفیت، برند سازی و نظارت و کنترل بیشتر روی محصولات صادراتی انجام شود، البته در این میان باید دغدغه هایی مانند محیط زیست، قیمت انرژی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.